Δικαίως φημισμένη: Η δημοφιλής μεσογειακή κουζίνα κέρδισε με την αξία της την καταχώρισή της στον Κατάλογο της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας. Σύμφωνα με μια πρόσφατα δημοσιευμένη μετα-μελέτη του πανεπιστημίου της Βιέννης, το ελαιόλαδο και τα συνοδευτικά του μειώνουν τον κίνδυνο του καρκίνου.
Πολυάριθμες μελέτες έδειξαν, ότι ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερος απ’ ό,τι σε άλλα έθνη, γεγονός το οποίο ανάγεται, μεταξύ άλλων, στη μεσογειακή διατροφή. Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν οι ενδείξεις, ότι η μεσογειακή κουζίνα μειώνει επίσης τον κίνδυνο του καρκίνου.
"Ναι μεν, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επίσημα αναγνωρισμένα κριτήρια αξιολόγησης για μια μεσογειακή δίαιτα, ωστόσο, επικρατεί ομοφωνία για το ότι τα παρακάτω τρόφιμα συγκαταλέγονται στα κύρια συστατικά της μεσογειακής δίαιτας: υψηλή κατανάλωση οσπρίων, λαχανικών, δημητριακών, ξηρών καρπών και φρούτων, ψαριών, παρθένου ελαιολάδου, μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος (κόκκινου κρασιού), μικρών ποσοτήτων κρέατος και χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων", εξηγεί ο Lukas Schwingshackl, υποψήφιος διδάκτορας στην ερευνητική ομάδα του Georg Hoffmann στο Τμήμα Επιστημών Διατροφής του Πανεπιστημίου της Βιέννης.
Το ελαιόλαδο κάνει τη διαφορά
Η μεσογειακή δίαιτα συσχετίζεται προ πάντων με ένα τρόφιμο, το ελαιόλαδο. Μελέτες κυτταροκαλλιέργειας έδειξαν, ότι οι φαινόλες (όπως περιέχονται προ πάντων στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο) είναι σε θέση να καταστείλουν την ογκογόνο δράση των ογκογονιδίων. Ως περαιτέρω προστατευτικές ιδιότητες των συστατικών του παρθένου ελαιολάδου μπορούν να θεωρηθούν η αντιοξειδωτική δράση τους, η επίδρασή τους στη μεταγωγή σήματος των καρκινικών κυττάρων, καθώς και στην κυτταρική ανάπτυξη.
"Σε σχέση με αυτό είναι σημαντικό να αναφέρουμε, ότι στο εξευγενισμένο ελαιόλαδο υπάρχουν μόνο ελάχιστες ποσότητες αυτών των προστατευτικών συστατικών", μετριάζει ο Lukas Schwingshackl: "Σε νέες επιστημονικές μελέτες, εκτός αυτού, επισημαίνεται, ότι για τις προστατευτικές επιπτώσεις στην υγεία, δεν ευθύνεται ένα μεμονωμένο συστατικό ή ένα μεμονωμένο τρόφιμο, αλλά ένα σύνολο διαφόρων υγιεινών τροφίμων, όπως αυτό συμβαίνει ειδικότερα στη μεσογειακή δίαιτα."
Η ιστορία του ελαιόλαδου
Μειωμένος κίνδυνος καρκίνου με τη μεσογειακή δίαιτα
Οι διατροφολόγοι επιστήμονες διαπίστωσαν πολλαπλά οφέλη σε περίπτωση απαρέγκλιτης τήρησης της μεσογειακής δίαιτας: μειωμένο κατά δέκα τοις εκατό δείκτη επίπτωσης (δηλ. επανόδου της νόσου) σε όλους τους τύπους καρκίνου, καθώς και μειωμένο δείκτη επίπτωσης για ορισμένους όγκους (π.χ., 14 τοις εκατό στον καρκίνο του παχέος εντέρου και τέσσερα τοις εκατό στον καρκίνο του προστάτη), καθώς και μείωση της προκαλούμενης από καρκίνους θνησιμότητας κατά δέκα τοις εκατό."
"Διαιτητικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου μέσω διαφόρων μηχανισμών επίδρασης, όπως, για παράδειγμα, την καταστολή αυθόρμητων μεταλλάξεων, αναστολή της κυτταρικής διαίρεσης ή τη διευθέτηση αντιμέτρων, όπως του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου", αναφέρεται από ειδικούς, οι οποίοι δημοσίευσαν πρόσφατα την ανασκόπησή τους στο "International Journal of Cancer".
Η ποιότητα και τι πρέπει να προσέξει κανείς
Το ελαιόλαδο κατατάσσεται σε τρεις ποιότητες. Πρώτον το „έξτρα παρθένο“ (ή „εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο“), δεύτερον το „παρθένο“ (ή „παρθένο ελαιόλαδο“) και τρίτον το λεγόμενο ελαιόλαδο λαμπάντε (που χαρακτηρίζεται επίσης ως „ελαιόλαδο“):
Για να παραχθεί το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, η συλλογή του ελαιοκάρπου θα πρέπει να γίνει στη βέλτιστη φάση ωρίμανσής του, απευθείας από το δέντρο, και να υποβληθεί σε επεξεργασία εντός λίγων ωρών σε ένα σύγχρονο ελαιοτριβείο, όπου κατά την παραγωγή δεν μπορούν να προκληθούν ζυμώσεις ή οξειδώσεις. Αυτό το λάδι θα πρέπει ακόμη να πληροί ειδικές χημικές και οργανοληπτικές προδιαγραφές. Έτσι, για παράδειγμα, βάσει νόμου, επιτρέπεται να περιέχει το πολύ 0,8 τοις εκατό ελεύθερα λιπαρά οξέα (καλύτερα είναι η τιμή να είναι κάτω από 0,5 τοις εκατό – δυστυχώς πλέον μπορούν να παραποιηθούν ακόμη και οι τιμές των λιπαρών οξέων.). Μόνο το γνήσιο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι ωφέλιμο για την ανθρώπινη υγεία!
Το παρθένο ελαιόλαδο (δηλαδή, χωρίς το πρόθεμα „εξαιρετικό“) παράγεται όταν ο ελαιόκαρπος δεν ήταν εντελώς φρέσκος ή παρουσίαζε ζημιές ή ακόμη, αν το λάδι παράχθηκε σε ένα παλαιού τύπου ελαιοτριβείο. Τα ελεύθερα λιπαρά οξέα επιτρέπεται να υπάρχουν στο παρθένο ελαιόλαδο ως το ποσοστό του 2 τοις εκατό.
Το ελαιόλαδο λαμπάντε ουσιαστικά είναι ένα δύσοσμο και με δυσάρεστη γεύση λάδι, το οποίο παράχθηκε από ελαιόκαρπο που έχει συλλεγεί από το έδαφος, και είχε ήδη αρχίσει να σαπίζει ή να υπόκειται σε ζύμωση. Αυτή η κατώτατη κατηγορία κανονικά δεν θα έπρεπε να πωλείται προς άμεση βρώση. Από τον νόμο προδιαγράφεται, ότι το ελαιόλαδο λαμπάντε επιτρέπεται να φτάσει στα σούπερ μάρκετ ως „ελαιόλαδο“ μόνο αφού υποβληθεί σε χημική διαδικασία εξευγενισμού και αφού αναμιχθεί με μικρή ποσότητα παρθένου ελαιολάδου.
Διαβάστε περισσότερα στον σύνδεσμο: Πληροφόρηση για Θέματα Υγείας (στη γερμανική γλώσσα)
